آیا شهرداری به سمت سکولاریزه شدن پیش می رود !؟

محمود باقری خطیبانی : مهندس امیر حسین علوی رییس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر رشت که از متخصصان کارآفرین و متدین شهرمان است را می شناسیم . ایشان اخیرا در گفتگو با خبرنگار سرویس اجتماعی پایگاه خبری گیلانستان به نکته حساسی اشاره داشته است که تاکنون از سوی اعضای شورا و به ویژه کمیسیون فرهنگی که همکاران پرسابقه فرهنگی ما مانند آقای روزان در آن حضور دارند، مورد توجه و دقت قرار نگرفته و بسیار مشتاقم که دیدگاه های ایشان را هم بدانم .

مهندس علوی در این گفت و گو به طور صریح گفته است :

نباید صرف تمدن غرب را بیاوریم و شهرمان را به سمت سکولاریزه شدن پیش ببریم. تا شهریور سال آینده به شرط حیات در مجموعه شورای شهر رشت حضور دارم. اگر یک روز هم به پایان مسئولیتم مانده باشد، جلوی هر حرکتی در این راستا را می گیرم. […] چرا اگر قرار است برای روز رشت، شوی خیابانی انجام دهیم اشکالی ندارد، اما اگر قرار است برنامه های مذهبی، هیاتی و ارزشی انجام دهیم باید کنسل شود؟! […] اگر بنده و آقای ثابت قدم شریک اقتصادی باشیم، باهم مشکلی نداریم ولی اگر قرار باشد شریک تفکری باشیم، بسیار مشکل داریم. بنده نسبت به انجام این قضایا هشدار می دهم و تا زمانی که اصلاح نشود، شیوه بنده همین است“.( پایگاه خبری گیلانستان چهارشنبه ۶ بهمن۵ ۱۳۹)

آقای مهندس علوی به عنوان نماینده مردم در شورا و شخصیتی فرهنگی و دلسوز حتما دلایل روشنی مبنی بر این که نباید شهر به سمت سکولاریزه شدن برود ، دارند. هم چنین دغدغه ایشان می تواند آغاز گفت و گوی بیشتری در خصوص سیاست های فرهنگی شهرداری بین فعالان اجتماعی و مذهبی و فرهنگی شود. فرصت را مغتنم می شمارم و در این خصوص چند نکته را توضیح می دهم :

۱-کلمه ” سکولار ” به معنای” حالا “،” اکنون ” و” زمان حاضر” است؛ لذا، سکولاریسم در حقیقت به معنای “توجه به حال کردن” است . سکولاریزم یکی از مکاتب و نهضت های اجتماعی رنسانس علیه حاکمیت همه جانبه کلیسا بر زندگی مردم بوده است. این مکتب قدرت کلیسا و کلاً مسیحیت از همه ارکان زندگی سیاسی و اجتماعی مردم طرد می کند و نهایتاً دین را به « انزوا » می کشاند . دین باید به همان آخرت باز گردد و دست از سر زندگی بشر بردارد؛ لذا در معنای نهایی، سکولاریزم بر اصل جدایی دین از حکومت (سکولاریسم سیاسی) و جدایی دین از زندگی روزمره که سکولاریزم اخلاقی است، پی ریزی می شود و بدین گونه سکولاریزم زیر بنای اعتقادی مدرنیزم محسوب می شود …

۲- ما آدمیان مرکب از دو مقوله و عنصریم : یکی انگیزه های ما و دیگری اندیشه های ما . حتی انگیزه های ما تابع اندیشه های ماست. سکولاریسم هم به انگیزه های ما مربوط می شود و هم به اندیشه های مان. سکولاریسم با سکولار کردن اندیشه ها و انگیزه ها ، در واقع آدمی را دستخوش تغییر کرده است . آدمی که تغییر کرد ، جهان هم تغییر می کند . پس در یک جمله : سکولار شدن انگیزه ها یعنی هر کاری را به این دلیل انجام می دهیم که عقلانیست و دیگر به خدا و رضایت یا عدم رضایت خداوند توجهی نداریم . وقتی عقلانیت محض حاکم بشود ، زندگی کاملا تحت محاسبه و حساب گری در می آید ، اخلاق ، سود جویانه می شود و از همه مهمتر عناصری مانند فداکاری ، گذشت ، جود و کرم رنگ می بازند . در عقلانیت عنصری با نام ” گذشت ” پیدا نمی کنید ، اگر همچین چیزی یافتید ، بدانید انگیزه ای دینی یا شبه دینی در کار است .

۳- بسیاری از پژوهشگران علوم سیاسی و دین شناسی، تفاوت اساسی مابین سکولاریسم و پروسه‌ سکولاریزه شدن جوامع قایل می‌باشند. سکولاریسم، به معنای نفی نقش دین و مراکز دینی در جامعه و تأثیر آنها بر شکل دادنِ مراکز و انستیتوهای دولتی است؛ به ویژه سیستم‌های قضایی و آموزشی. بدین منظور گفته می‌شود سکولاریسم درک سیاسی است به معنای فعالیت‌های جدی دولت علیه هر نوع نفوذ و کنترل مراکز دینی بر مراکز دولتی است اما موضوعی که می‌بایست مورد توجه قرار گیرد تفاوتِ مابین سکولاریسم و سکولاریزه شدن است؛ یعنی تفاوت مابین تئوری و عمل .

۴- آقای مهندس علوی که از سکولاریزه شدن شهر سخن می گویند به علت شناخت از مسایل فکری و فرهنگی جامعه حتما بین دو مفهوم سکولاریسم و سکولاریزه شدن، تفکیکی قایل شده اند؛ یعنی باور دارند که موضوع از حد حرف و سخن و تئوری گذشته و به مرحله عمل رسیده است؛ به عبارت بهتر ، دیدگاه های آقای شهردار در قالب طرح ها و برنامه ها و پروژه های شهری به مرحله اجرایی رسیده است و به نظر می رسد هشدار مهندس علوی ناظر به بخش اخیر می باشد.

۵- من در این یادداشت فقط قصد داشتم که با توجه به هشدار جناب مهندس علوی ، موضوع سکولاریزه شدن برنامه های شهرداری را مطرح نمایم و در یادداشت دیگر نمادهای سکولاریسم در برنامه های شهرداری در حوزه اجتماعی و فرهنگی را بررسی خواهم کرد . انتظارم این است که دیگر همکارانم در شورا به ویژه آقای روزان و علی الخصوص اعضای محترم کمیسیون فرهنگی به طور شفاف و روشن دیدگاه های خود را در خصوص نفوذ سکولاریسم در ساختار مدیریتی و فرهنگی و اجتماعی شهرداری رشت ، بیان نمایند.